احیای روابط تهران و ریاض می‌تواند بن‌بست سیاسی لبنان را بشکند؟
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۳۹۷۰۸
شش ماه بعد از پایان دوران ریاست‌جمهوری میشل عون، رییس‌جمهور پیشین لبنان، طرف‌های سیاسی در بیروت هنوز نتوانسته‌اند برای تعیین جانشین او به توافق برسند. به‌رغم برگزاری چندین دوره رای‌گیری در پارلمان لبنان برای انتخاب رییس‌جمهور یا این جلسات رسمیت پیدا نکرده‌اند یا هیچ یک از نامزد‌ها نتوانسته‌اند اکثریت مطلق آرای نمایندگان حاضر در جلسه را کسب کنند تا جایگاه رییس‌جمهور همچنان خالی باقی بماند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش اعتماد، در حال حاضر اداره کشور دراختیار دولت پیشبرد امور است و برای انتخاب نخست‌وزیر جدید لازم است که ابتدا رییس‌جمهور انتخاب شود. امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه از شهریور دو سال پیش، زمانی که حسان دیاب، نخست‌وزیر پیشین لبنان در پی انفجار مرگبار بندر بیروت استعفا داد، مستقیما وارد عمل شده تا گروه‌های سیاسی را برای تشکیل یک دولت جدید در این کشور تحت فشار بگذارد. از سوی دیگر عربستان و ایران هم بار‌ها اعلام کرده‌اند که امیدوار هستند لبنان هر چه سریع‌تر از وضعیت بحرانی کنونی که به ویژه با بحران اقتصادی سال ۲۰۱۹ و پس از آن انفجار تابستان ۲۰۲۰ پیچیده‌تر شده است، خارج شود. در لبنان دو ائتلاف ۸ مارس با حضور گروه‌های همسو با ایران، نزدیک به حزب‌الله لبنان و متحدان سوریه و ۱۶ مارس، گروه‌هایی که مخالف حضور نظامیان سوریه در لبنان بودند و حالا مجموعه‌ای از احزاب همسو با عربستان سعودی را تشکیل می‌دهند، با اختلاف کمی از یکدیگر کرسی‌های پارلمان را دراختیار دارند.
تهران و عربستان هر دو ادعا می‌کنند که در امور داخلی لبنان دخالت نمی‌کنند، هر چند هواداران هر یک از این دو کشور در سیاست داخلی لبنان، مدعی هستند که طرف مقابل مانع به نتیجه رسیدن تلاش‌ها برای انتخاب رییس‌جمهور لبنان شده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز پنجشنبه در سفر به بیروت در نشست خبری مشترک به همتای لبنانی خود گفته بود: «ما از هرگونه انتخاب و توافقی که در بین همه جهات لبنانی شکل بگیرد، حمایت خواهیم کرد و از دیگر طرف‌های خارجی هم دعوت می‌کنیم که بدون دخالت در امور داخلی لبنان از انتخاب رییس‌جمهور حمایت کنند.» با این حال، بر کسی پوشیده نیست که نزدیک‌تر شدن دیدگاه‌های ایران و عربستان می‌تواند بر شرایط سیاسی در لبنان اثرگذار باشد.
کمتر از دو ماه بعد از امضای توافق میان علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ایران و مساعد بن محمد العیبان، مشاور امنیت ملی پادشاهی سعودی در پکن با میانجیگری وانگ ئی، دیپلمات ارشد چین برای عادی‌سازی روابط، شواهد متعددی از کاهش رویارویی‌های گروه‌های همسوی دو کشور در نقاط مختلف خاورمیانه به چشم می‌خورد. در یمن بعد از ماه‌ها آتش‌بس غیررسمی میان عربستان و متحدانش با انصارالله یمن، گفتگو‌ها برای ترک تخاصم جدی‌تر شده است. سفر وزیر خارجه سوریه به عربستان و وزیر خارجه عربستان به سوریه و دیدار او با بشار اسد، رییس‌جمهور این کشور نشان از آغاز فرآیند عادی‌سازی روابط ریاض و دمشق دارد و زمزمه‌ها در مورد بازگشت قطعی سوریه به اتحادیه عرب جدی‌تر شده است. یکی از اختلاف‌های مهم عربستان با حزب‌الله لبنان و متحدانش، حضور حزب‌الله در بحران سوریه به نفع دولت مرکزی این کشور بود.
به‌رغم تحولات مثبت در منطقه پس از توافق ایران و عربستان، همچنان تردید‌های زیادی در مورد توافق گروه‌های رقیب در عربستان سعودی وجود دارد. هر چند در طول سالیان گذشته بار‌ها گفته شده که عامل اصلی بن‌بست سیاسی در لبنان اختلاف ایران و عربستان است، اما به نظر می‌رسد که حتی آشتی تهران و ریاض هم نمی‌تواند به اختلافات همیشگی گروه‌های سیاسی لبنان پایان دهد.
ادعای رسانه لبنانی درخصوص ارتباط غیرمستقیم عربستان سعودی و حزباللهیک رسانه لبنانی از ایجاد یک خط ارتباطی غیرمستقیم میان عربستان سعودی و حزب‌الله لبنان از طریق طرف سوم خبر داده است. به گزارش ایسنا، روزنامه الاخبار در این باره اعلام کرد: «اطلاعاتی که از یکی از پایتخت‌های اروپایی به نقل از یک مقام سعودی به مقامات لبنانی رسیده حاکی از آن است که ریاض سیاست گفتگو را با کسانی که قبلا با آن‌ها خصومت داشته از ایران گرفته تا سوریه و نظام بشار اسد، رییس‌جمهوری این کشور و به زودی با حزب‌الله لبنان در پیش گرفته است.» الاخبار نوشت: «اطلاعات غیررسمی در بیروت این مطلب را تکمیل کرده و منابع با احتیاط در مورد جزییات آن صحبت کرده‌اند و طبق این اطلاعات، خط گفتگو از طریق طرف سوم ایجاد شده یا قرار است که به زودی ایجاد شود.»
این رسانه در ادامه آورده است: «انجام چنین گفت‌وگویی یادآور اولین و تنها ارتباط میان دو طرف (حزب‌الله و عربستان) در یک لحظه استثنایی منطقه‌ای است و آن زمانی بود که ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی ۴ ژانویه ۲۰۰۷ شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل و محمد فنیش، نماینده حزب‌الله را در جریان سفر به عربستان به حضور پذیرفت. پس از آن ارتباط قطع شد و وارد یک جنگ رسانه‌ای طولانی مدت شدند که پس از ورود حزب‌الله به جنگ سوریه به اوج خود رسید.»
موضع ثابت عربستانبه رغم خبر‌هایی که هرازگاهی از بیروت در مورد توافق جامع میان گروه‌های لبنانی با دخالت خارجی، به ویژه ابتکار‌های سیاسی فرانسه می‌رسد، عربستان سعودی تاکید کرده که موضعش در مورد انتخاب رییس‌جمهور لبنان تغییر نکرده است و ترجیح می‌دهد فردی خارج از ائتلاف‌های سیاسی اصلی پارلمان این مقام را دراختیار بگیرد. به این ترتیب به نظر می‌رسد درحالی که ائتلاف ۸ مارس ایده نامزدی سلیمان فرنجیه، رهبر جریان المرده را مطرح می‌کنند، عربستان همچنان با انتخاب وی مخالف است. شبکه ال‌بی‌سی‌آی لبنان در گزارشی به نقل از منابع آگاه تاکید می‌کند که موضع عربستان سعودی درخصوص ویژگی‌های رییس‌جمهور آینده لبنان بدون تغییر مانده است و تاکید دارد که نامزد ریاست‌جمهوری باید خارج از ائتلاف‌های سیاسی کنونی لبنان باشد.
به گزارش ال‌بی‌سی‌آی، ولید البوخاری، سفیر عربستان سعودی در لبنان برای دیدار با سمیر جعجع، رهبر حزب نیرو‌های لبنانی و ولید جنبلاط، رهبر حزب سوسیالیست ترقی‌خواه، برنامه‌ریزی کرده است تا این دو متحد عربستان را در جریان موضع ریاض قرار دهد.
اوایل فروردین ماه سال جاری، امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه در تماسی تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم بالفعل عربستان سعودی گفتگو کرد. براساس بیانیه وزارت خارجه فرانسه، امانوئل مکرون در این گفتگو از امضای توافق ایران و عربستان سعودی در پکن استقبال کرد و همچنین «دو رهبر درخصوص نگرانی‌های‌شان از وضعیت لبنان گفتگو کردند و عزم خود را برای همکاری برای کمک به این کشور برای خروج از بحرانی که به آن دچار است، مورد تاکید قرار دادند.»
برخی رسانه‌های لبنانی بعد از این تماس تلفنی تاکید کردند که امانوئل مکرون در این گفتگو ابتکار جدیدی را برای انتخاب رییس‌جمهور و نخست‌وزیر لبنان مطرح کرده است که براساس آن رییس‌جمهور لبنان از سوی ائتلاف ۸ مارس معرفی شود و نخست‌وزیر از سوی ائتلاف ۱۶ مارس و متحدان عربستان سعودی. الشرق الاوسط، روزنامه فرامنطقه‌ای که مواضع پادشاهی سعودی را منعکس می‌کند، هفته گذشته به نقل از «یک دیپلمات متنفذ» نوشت که گزارش‌های رسانه‌ای درخصوص وجود ابتکار فرانسوی برای انتخاب رییس‌جمهور از ائتلاف ۸ مارس و انتخاب نخست‌وزیر از میان اپوزیسیون کنونی درست نیست. این دیپلمات به الشرق الاوسط گفته است که مساله نام نامزد ریاست‌جمهوری فقط نوک کوه یخ مشکلاتی است که لبنان سال‌ها با آن دست به گریبان است.
به گفته این منبع آنچه در ظاهر به آن «دموکراسی اجماعی» گفته می‌شود در واقع مبتنی بر توازن قوای طایفه‌ای است. الشرق الاوسط نوشته است که بسیار معتقدند تقسیم ریاست‌جمهوری و نخست‌وزیری بین دو ائتلاف مخالف یکدیگر نتیجه‌ای جز رویداد‌های مشابه سال‌های گذشته ندارد، همانند دوره‌ای که پس از توافق دوحه، سعد الحریری درحالی که با باراک اوباما رییس‌جمهور امریکا دیدار می‌کرد، از نخست‌وزیری برکنار شد یا اتفاق‌هایی که بعد از انتخاب میشل عون به ریاست‌جمهوری افتاد.
ادعای جریان ۸ مارس: فضا برای انتخاب فرنجیه مثبت استبهرغم اینکه رسانه‌های نزدیک به سعودی تاکید می‌کنند ابتکار فرانسوی برای تقسیم قدرت در ریاست‌جمهوری و نخست‌وزیر صحت ندارد و عربستان با آن موافق نیست، نبیه بری، رهبر جریان امل و رییس پارلمان لبنان و نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان، معتقدند که شرایط برای انتخاب فرنجیه در روز‌های اخیر هموارتر شده است. در طول روز‌های اخیر، برخی سیاستمداران لبنانی، از هموارتر شدن مسیر توافق برای انتخاب رییس‌جمهور و رویکرد مثبت قدرت‌های خارجی خبر می‌دهند. نبیه بری، رییس پارلمان لبنان گفته است که مقام‌های فرانسوی به او اطلاع داده‌اند که موضع عربستان سعودی نسبت به انتخاب رییس‌جمهور مثبت است.
به گزارش ایسنا وبه نقل از النشره رییس پارلمان لبنان گفته است: «فرانسوی‌ها مستقیما به من اطلاع دادند که فضای مثبتی درباره نامزدی وزیر سابق، سلیمان فرنجیه، رییس جریان المرده (برای ریاست‌جمهوری لبنان) وجود دارد، اما تنش در گفتمان داخلی و دودستگی موجود نویدبخش نیست.» وی تاکید کرده است: «به صراحت می‌گویم که به دلیل ناسازگاری داخلی منتظر حرکت بیرونی هستیم و آنچه ما را به اینجا رسانده، کسانی هستند که قبلا گفتگو را رد کردند و امروز از ارایه کاندیدای جدی خودداری می‌کنند و حتی تهدید می‌کنند که دستیابی به حد نصاب رای در پارلمان را بر هم می‌زنند.»
نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان هم گفته است: «انتخاب ما حمایت از کاندیداتوری سلیمان فرنجیه، رهبر جریان المرده است، چراکه اولا او از استاندارد‌های ملی و عملی به نفع لبنان برخوردار است و جایگاهی دارد. ثانیا، حمایت فرانسه را با خود دارد که معتقد است باید مشکل رییس‌جمهوری لبنان راه‌حلی داشته باشد. ممکن است فرانسه در این باره موثرتر حرکت کند و این هم به خاطر منافع و روابطش با کشورهاست. در هر صورت، ما از وجود یک توافق بین‌المللی یا اشتراک نقش‌ها در این پرونده لبنان آگاه نیستیم و از هر تلاشی که منجر به انتخاب رییس‌جمهور مناسب شود، حمایت می‌کنیم. روز به روز جنبه‌های مثبت در این مسیر بیشتر می‌شود و ما منتظر لحظه انتخاب هستیم.»
منبع: فرارو
کلیدواژه: لبنان برای انتخاب رییس جمهور ایران و عربستان حزب الله لبنان عربستان سعودی پارلمان لبنان امانوئل مکرون ائتلاف ۸ مارس ریاست جمهوری نخست وزیر تر شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۳۹۷۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسرائیل باید بین رفح و ریاض یکی را انتخاب کند
روزنامه‌نگار سرشناس آمریکایی درباره تبعات اجرای طرح حمله به رفح هشدار داده و به اسرائیل توصیه کرده به سراغ مسیر عادی‌سازی روابط با عربستان برود.
به گزارش ایسنا، «توماس فریدمن» ستون‌نویس مشهور «نیویورک تایمز» در مقاله‌ای که در شماره روز شنبه این روزنامه منتشر کرد، با اشاره به اینکه آمریکا در مدت اخیر سیاست حمایت از برقراری روابط جدید با عربستان و به اصطلاح فرآیند عادی‌سازی روابط ریاض با اسرائیل به عنوان «دیپلماسی آمریکایی برای پایان دادن به جنگ غزه» را در پیش گرفته است، نوشت «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر این رژیم باید بین حمله به رفح و یا مسیر نزدیکی به ریاض یکی را انتخاب کند.
فریدمن در این مقاله ضمن آنکه توان رژیم صهیونیستی برای از بین بردن جنبش حماس را زیر سوال برد، تاکید کرد طرح اسرائیل برای دست زدن به حمله تمام عیار به غزه در راستای ماموریت ادعایی پایان دادن به کار حماس بدون «استراتژی خروج» بوده و این مسیر برای اسرائیل باعث «تشدید انزوای جهانی اسرائیل و ایجاد شکاف واقعی میان اسرائیل و دولت بایدن» خواهد شد.
این روزنامه‌نگار در توصیه خود به رژیم صهیونیستی ادعا کرد: «آیا خواستار عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی، یک نیروی صلح‌بان عربی برای غزه و یک ائتلاف امنیتی تحت رهبری آمریکا علیه ایران هستید؟ هزینه آن متفاوت است؛ شامل تعهد دولت شما به تلاش برای تشکیل کشور فلسطین به همراه یک تشکیلات خودگردان که در آن اصلاحات اجرا شود. اما مزیت آن، ورود اسرائیل به بزرگترین ائتلاف نظامی آمریکایی-عربی-اسرائیلی است که اسرائیل تاکنون از آن بهره‌مند و بزرگترین پیوندی که به اسرائیل با بقیه جهان اسلام ارائه شده است؛ در ضمن آن نیز دستکم امید‌هایی برای آنکه جنگ با فلسطینی‌ها برایش یک جنگ ابدی نباشد ایجاد می‌کند.»
فریدمن همچنین نوشت که از نظر او هنوز در سرزمین‌های اشغالی، هیچ مقامی چه در ائتلاف حاکم، چه در میان مخالفان و یا در ارتش وجود ندارد که این انتخاب را درک کرده باشد.
به گفته این تحلیلگر آمریکایی، رژیم صهیونیستی در طول جنگ اخیر غزه در مدت بیش از ۶ ماه گذشته قصد داشته انتقام‌جویی از بابت عملیات هفتم اکتبر «طوفان الاقصی» را پیگیری کند، اما آنچه که رهبران این رژیم در این جنگ به نمایش گذاشتند صرفا «جنون محض» است و تمامیت طبقه سیاسی در اسرائیل در راستای یک جنون به نتانیاهو اجازه داده‌اند به دنبال «پیروزی تمام عیار» در غزه و رفته و در همین راستا نیز در رفح غرق خواهد شد بدون آنکه برنامه‌ای برای خروج داشته باشد.
او تاکید کرد اگر اسرائیل در پایان کار بخواهد غزه و کرانه باختری را به صورت نامحدود اشغال کند، دچار انزوا و یک فرسایش نظامی، اقتصادی و اخلاقی خواهد شد که در نتیجه آن همه متحدان این رژیم در غرب و جهان عرب از آن رویگردان می‌شوند.
این روزنامه‌نگار آمریکایی اذعان کرد که رژیم اسرائیل نمی‌تواند حماس را از بین ببرد و به ادعای او اکنون «محمد بن‌سلمان»، ولی عهد عربستان نیز بر این باور است که اسرائیل باید «در سریع‌ترین زمان (از جنگ) خارج شود.»
او نوشت اسرائیل اکنون در غزه کار دیگری به جز کشتن بیشتر و بیشتر غیرنظامیان انجام نداده و به این ترتیب «سعودی‌هایی را که طرفدار عادی‌سازی روابط با اسرائیل هستند، تبدیل به مخالف می‌کند».
فریدمن همچنین تاکید کرد که این جنایات صهیونیست‌ها در غزه باعث «قدرتمندتر شدن ایران و دشمنان دیگر رژیم می‌شود، به بی‌ثباتی دامن می‌زند و سرمایه‌گذاران خارجی را بیشتر و بیشتر دفع می‌کند.»
او نوشت: «از دید عربستانی‌ها ایده محو کردن حماس برای همیشه یک خیال واهی است.»
او همچنین به رژیم صهیونیستی توصیه کرد سریعا به سراغ آتش‌بس تمام عیار و توافقی برای آزاد سازی افرادی که در هفتم اکتبر به اسارت گرفته شدند برود و به جای جنگ غزه روی «توافق امنیتی-عادی‌سازی میان آمریکا-عربستان-اسرائیل-فلسطین» برود.
فریدمن ارزیابی کرد: «این مسیر برای اسرائیل ابتدا با چشم‌پوشی از حمله تمام‌عیار نظامی به رفح که پشت مرز مصر بوده و مسیر اصلی برای ورود کامیون‌های کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه است شروع می‌شود. در آنجا ۲۰۰۰۰۰ نفر جمعیت دائمی وجود دارند که حالا بیش از یک میلیون آواره اهل شمال غزه به آن‌ها اضافه شده‌اند.»
او تاکید کرد مقام‌های دولت «جو بایدن» در گفتگو‌های خصوصی به اسرائیل گفته‌اند: «هیچ حمله گسترده‌ای به رفح انجام نشود.»
به گفته فریدمن، یک مقام ارشد آمریکایی در این باره به او ادعا کرده است: «ما به اسرائیل نمی‌گوییم که کلا دست از حماس بردارد. ما می‌گوییم به باور ما راهی هدفمندتر برای تعقیب رهبران حماس بدون آنکه رفح را محله به محله با خاک یکسان کنند وجود دارد. تیم بایدن نمی‌خواهد اسرائیل دست از روسای حماس بردارد بلکه می‌خواهد جلوی یک تلفات عظیم دیگر در میان غیرنظامیان در غزه گرفته شود.»
این مقام همچنین متذکر شد که اسرائیل باید به یاد داشته باشد که وقتی معتقد بود رهبران حماس در خان یونس هستند، بخش عمده این شهر را برای یافتن آن‌ها از بین برد و آن‌ها را پیدا نکرد در حالی که همین کار بی نتیجه را در شمال شهر غزه نیز انجام داد.
در این مطلب منتشر شده در نیویورک تایمز همچنین گفته شد مقام‌های آمریکایی معتقدند تبعات حمله رژیم صهیونیستی به رفح همچون تبعات حمله آمریکا به عراق است که باعث گرفتار شدنش در باتلاق «مقابله با یک شورش دائمی در کنار یک بحران انسانی دائمی» شد.
فریدمن اظهار کرد: «در اینجا یک تفاوت حیاتی وجود دارد. آمریکا یک ابرقدرت است که بعد از شکست در عراق توانست به حالت اول برگردد. اسرائیل در برابر شورش دائمی در غزه به ویژه وقتی که دیگر دوستی برای خودش باقی نگذاشته باشد، فلج خواهد شد. به همین دلیل مقام‌های آمریکایی به من می‌گویند اگر اسرائیل دست به یک عملیات نظامی بزرگ در رفح به رغم اعتراضات دولت آمریکا بزند، بایدن محدود کردن فروش برخی تسلیحات به اسرائیل را بررسی خواهد کرد.»
این تحلیلگر تاکید کرد «نگرانی دولت بایدن این است که عملیات رژیم صهیونیستی علیه رفح باعث خواهد شد خشم عمومی جهانی علیه این رژیم بیش از پیش شعله‌ور شود، کار دولت بایدن برای دفاع از اسرائیل بیش از پیش سخت خواهد شد و اینکه چشم‌انداز رسیدن به یک توافق جدید برای تبادل اسرا را از بین خواهد برد».
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان می‌شوند